Glân ac aflan

(Marc 7:1-13)

¹ Dyma Phariseaid ac arbenigwyr yn y Gyfraith o Jerwsalem yn dod at Iesu, a gofyn iddo,² “Pam mae dy ddisgyblion di yn gwneud beth sy'n groes i'r traddodiad? Maen nhw'n bwyta heb fynd drwy'r ddefod o olchi eu dwylo!”

³ Atebodd Iesu, “A pham dych chi'n mynd yn groes i orchymyn Duw er mwyn cadw'ch traddodiadau?⁴ Er enghraifft, gorchmynnodd Duw, ‘Gofala am dy dad a dy fam’^Croes a ‘Rhaid i bwy bynnag sy'n sarhau ei dad neu ei fam gael ei ladd.’^Croes5 Ond dych chi'n dweud ei bod yn iawn dweud wrth rieni mewn oed, ‘Alla i ddim gofalu amdanoch chi. Mae beth o'n i'n mynd i'w roi i chi wedi ei gyflwyno'n rhodd i Dduw,’⁶ Does dim rhaid ‘gofalu am dad’ wedyn. Er mwyn cadw'ch traddodiad dych chi'n osgoi gwneud beth mae Duw'n ei ddweud.⁷ Dych chi mor ddauwynebog! Roedd Eseia yn llygad ei le pan broffwydodd amdanoch chi:

⁸‘Mae'r bobl yma'n dweud pethau gwych amdana i,

ond mae eu calonnau yn bell oddi wrtho i.

⁹ Mae eu haddoliad yn ddiystyr;

mân-reolau dynol ydy'r cwbl maen nhw'n ei ddysgu.’”^Croes

¹⁰ Yna dyma Iesu'n galw'r dyrfa ato a dweud wrthyn nhw, “Gwrandwch er mwyn i chi ddeall.¹¹ Dim beth dych chi'n ei fwyta sy'n eich gwneud chi'n ‘aflan’; y pethau dych chi'n eu dweud sy'n eich gwneud chi'n ‘aflan’.”

¹² A dyma'r disgyblion yn mynd ato a dweud wrtho, “Mae beth ddwedaist ti wedi cythruddo'r Phariseaid go iawn!”

¹³ Atebodd yntau, “Bydd pob planhigyn wnaeth fy Nhad nefol ddim ei blannu yn cael ei dynnu i fyny.¹⁴ Gadewch iddyn nhw — arweinwyr dall ydyn nhw! Os ydy dyn dall yn arwain dyn dall arall, bydd y ddau yn disgyn i ffos gyda'i gilydd.”

¹⁵ Yna meddai Pedr, “Esbonia i ni beth ydy ystyr y dywediad.”

¹⁶ “Ydych chi'n dal mor ddwl?” meddai Iesu.¹⁷ “Ydych chi ddim yn gweld fod bwyd ddim ond yn mynd drwy'r stumog ac yna'n dod allan yn y tŷ bach?¹⁸ Ond mae'r pethau dych chi'n eu dweud yn dod o'r galon, a dyna sy'n eich gwneud chi'n ‘aflan’.¹⁹ O'ch calon chi mae meddyliau drwg yn dod, a phethau fel llofruddio, godinebu, anfoesoldeb rhywiol, dwyn, rhoi tystiolaeth ffug, a hel straeon cas.²⁰ Dyma'r pethau sy'n gwneud rhywun yn ‘aflan’. Dydy bwyta heb gadw'r ddefod o olchi'r dwylo ddim yn eich gwneud chi'n ‘aflan’.”

Ffydd y wraig Gananeaidd

(Marc 7:24-30)

²¹ Gadawodd Iesu Galilea ac aeth i ffwrdd i gylch Tyrus a Sidon.²² Daeth gwraig ato (gwraig o'r ardal oedd o dras Cananeaidd), a gweiddi, “Arglwydd, Fab Dafydd, helpa fi! Mae fy merch yn dioddef yn ofnadwy am ei bod yng ngafael cythraul.”

²³ Wnaeth Iesu ddim ymateb o gwbl. A dyma'i ddisgyblion yn dod ato a phwyso arno, “Anfon hi i ffwrdd, mae hi'n boen yn dal ati i weiddi ar ein holau ni!”

²⁴ Felly atebodd Iesu hi, “Dim ond at bobl Israel, sydd fel defaid ar goll, ces i fy anfon.”

²⁵ Ond dyma'r wraig yn dod a phenlinio o'i flaen. “Helpa fi, Arglwydd!” meddai.

²⁶ Atebodd Iesu, “Dydy hi ddim yn iawn i bobl daflu bwyd y plant i'r cŵn.” ^Ref

²⁷ “Digon gwir, Arglwydd,” meddai'r wraig, “ond mae hyd yn oed y cŵn yn bwyta'r briwsion sy'n disgyn oddi ar fwrdd eu meistr.”

²⁸ Atebodd Iesu, “Wraig annwyl, mae gen ti lot o ffydd! Cei beth ofynnaist amdano.” A dyna'r union adeg y cafodd ei merch ei hiacháu.

Iesu'n bwydo'r pedair mil

(Marc 8:1-10)

²⁹ Pan adawodd Iesu'r ardal honno, teithiodd ar lan Llyn Galilea. Yna aeth i ben mynydd ac eistedd i lawr.³⁰ Daeth tyrfaoedd mawr o bobl ato, gyda phobl oedd yn gloff, neu'n ddall, neu'n anabl, neu'n fud. Cawson nhw eu gosod o'i flaen, a iachaodd nhw.³¹ Roedd y bobl wedi eu syfrdanu wrth weld y mud yn siarad, pobl anabl wedi cael eu hiacháu, y cloff yn cerdded a'r dall yn gweld. A dyma nhw'n dechrau moli Duw Israel.

³² Dyma Iesu'n galw ei ddisgyblion ato a dweud, “Dw i'n teimlo dros y bobl yma i gyd; maen nhw wedi bod yma ers tri diwrnod heb gael dim i'w fwyta. Dw i ddim am iddyn nhw fynd i ffwrdd heb gael rhywbeth i'w fwyta, rhag iddyn nhw lewygu ar y ffordd.”³³ Meddai'r disgyblion, “Ble gawn ni ddigon o fara i fwydo'r fath dyrfa mewn lle mor anial!”

³⁴ “Sawl torth o fara ^Ref sydd gynnoch chi?” meddai Iesu.

“Saith,” medden nhw, “a rhyw ychydig o bysgod bach.”

³⁵ Yna dwedodd Iesu wrth y dyrfa am eistedd i lawr.³⁶ Cymerodd y saith torth a'r pysgod, ac offrymu gweddi o ddiolch i Dduw, yna eu torri a'u rhoi i'r disgyblion, a dyma'r disgyblion yn eu rhannu i'r bobl.³⁷ Cafodd pawb ddigon i'w fwyta, ac roedd saith llond cawell o dameidiau bwyd dros ben.³⁸ Roedd pedair mil o ddynion wedi cael eu bwydo, heb sôn am wragedd a phlant!³⁹ Ar ôl i Iesu anfon y dyrfa adre aeth i mewn i'r cwch a chroesi i ardal Magadan. ^Ref